منبت کاری، از با اصالت ترین هنر های ایرانیان از قدیم تاکنون است که جزو صنایع دستی کشور به حساب می‌آید. واژه منبت، از لحاظ ریشه به معنا گل و در لغت به معنای کنده کاری است.
در حرفه منبت کاری، افراد حرفه ای و دانش آموخته این کار، به کمک ابزارآلات مخصوص، روی قطعات با جنس های مختلف مخصوصاً چوب، حکاکی و تراش کاری می‌کنند. به این صورت، طرح های زده شده روی این قطعات، کاملاً برجسته می‌باشند.
از هنر منبت کاری، در جهت تزیین و طراحی دکوراسیون انجام می‌شود و یک حرفه درآمدزا به حساب می‌آید. هدف این مقاله، آموزش منبت کاری با فرز انگشتی می‌باشد و توسط گروه ابزارچی آماده شده است.
راهنمای مطالعه
بهترین مارک ها و مدل فرز انگشتی
فرز انگشتی چیست؟
پیش از آموزش منبت کاری با فرز انگشتی، لازم است بدانیم که این ابزار چیست و چه کاربرد هایی دارد.
فرز انگشتی یکی از انواع فرزهای برقی کوچک و دستی و کاربردی به حساب میاید. فرز انگشتی به کمک هوای فشرده یا برق کار می‌کند و دارای یک اسپیندل چرخشی می‌باشد. این ابزار، به وسیله مجموعه ای از چند چرخ دنده و یک موتور کوچک کار می‌کند که به این صورت شفت مهم ابزار شروع به چرخیدن می‌کند.
هنگام خرید این وسیله، لازم است که به مواردی مانند سرعت فرز انگشتی، توان موتور آن و اندازه کولت، توجه کنید. سرعت کار فرز انگشتی با حساب دور در دقیقه معلوم می‌شود.
انواع فرز انگشتی
فرز های انگشتی دو شکل گلو کوچک و گلو بلند دارند و تقریباً این دو نوع فرز انگشتی کاربرد مشترکی دارند که برای کار های مختلف صنعتی تهیه می‌شوند. متفاوت این دو مدل در بزرگی شفت خروجی آن‌ها است.
به طور کلی، فرز انگشتی گلو بلند جهت کار در قسمت‌هایی که دسترسی به آن‌ها سخت است کاربرد دارند و فرز گلو کوتاه هم جهت کار در قسمت‌هایی که نمی‌شود از سنگ فرز یا مینی فرز به دلیل سایز بزرگ استفاده کرد، خریداری می‌شوند. از کاربردهای مهم فرز انگشتی گلو کوتاه، استفاده از آن برای برش کاری، مانند برش سطوح کوچک روی ورق فلزی، است.
برای اینکه با سایر فرز های انگشتی بیشتر آشنا شوید؛ توصیه می‌شود مقاله انواع فرز انگشتی و کاربرد آن | موارد استفاده و راهنمای خرید را حتما مطالعه نمایید.
فرز انگشتی مخصوص منبت کاری
این مدل فرز هم از انواع فرز های انگشتی است که دقت بیشتر و ظرافت عملکرد بالاتری نسبت به فرز های انگشتی دارد و به آن فرز مینیاتوری گفته می‌شود. فرز مینیاتوری، کوچک ترین نوع فرز ها به حساب میاید. از این فرز می توان جهت کار در حوزه حکاکی، منبت کاری، برش های جزئی و سوراخ کاری، استفاده کرد.
وزن این نوع فرز کم بوده و همین موضوع، حمل کردن این ابزار را راحت کرده و آن را به یک ابزار کاربردی در پروژه ها و مشاغل مختلف تبدیل کرده است. به کمک این ابزار کوچک، می توان سوراخ کاری ریز و طراحی های حساس را هم انجام داد.
کاربرد فرز انگشتی چیست؟
ابزار های فرز انگشتی و فرز مینیاتوری، پر کاربرد ترین انواع فرز به شما می‌آیند. فرز انگشتی در صنایع مختلفی جهت پولیش، برش کاری، صیقلی کردن، قالب سازی، منبت کاری و کار های ظریف مانند نجاری کاربرد دارد. این وسیله قدرت موتور بالا و ظاهر خوبی داشته و این ویژگی‌ها باعث شده است که در کار های ظریف هنری با چوب و پلاستیک و فلز هم کاربرد داشته باشد.
فلز مینیاتوری که نمونه کوچک تر فرز انگشتی به حساب می‌آید و بیشتر برای منبت کاری های حساس مناسب است، دارای سری ها مختلفی است که به کمک نصب تیغه های مختلف روی آن، می‌توان نمونه منبت کاری های زیبایی طراحی کرده.
ویژگی های فرز منبت کاری
فرز انگشتی، به فرز حکاکی و منبت کاری نیز معروف است. به دلیل عوض شدن آسان سری فرز های منبت کاری، این ابزار، فرزی همه کاره به حساب می‌آید.
این فرز اگر جنس مرغوبی داشته باشد، کاربرد بیشتری هم خواهد داشته. به این ترتیب، فرز انگشتی می‌تواند مناسب حکاکی های ریز روی شیشه، سوراخ کاری قطعات و صیقل دادن هم باشد.
فرز انگشتی اگر از برند خوبی خریداری شود، نیروی موتور بالایی می‌تواند داشته باشد و در کار های مختلفی با جنس های سخت استفاده شود.
از فرز منبت کاری می‌توان جهت پولیش کاری، سنباده زنی، سنگ زنی و برش کاری هم استفاده کرد.
آموزش منبت کاری با فرز انگشتی روی چوب
منبت کاری روی چوب، هنر تراش و حکاکی روی چوب به کمک فرز انگشتی و ابزار دیگر است. جهت این کار، نواحی کوچکی با عمق کم روی قطعه چوبی تراشیده می‌شود. برای ایجاد این کنده کاری ها به چاقو حکاکی و فرز انگشتی نیاز است. به کمک فرز انگشتی می‌توان قسمت های ناهموار روی چوب را صیقل داده و هموار کرد.
آموزش منبت کاری با فرز انگشتی
یادگیری کامل منبت کاری و پیدا کردن مهارت در این رشته، به کلاس های عملی و تمرین زیاد نیاز دارد. در غیر این صورت شاید به دست خود آسیب بزنید یا کار را به خوبی انجام ندهید.
در ادامه، مراحل اصلی آموزش منبت کاری با فرز انگشتی آمده است تا یک راهنمایی کلی برای شما باشد:
- انتخاب طرح موردنظر برای منبت کاری و طراحی نقشه
- انتخاب چوب برای منبت کاری: برای این کار، چوب با استحکامی لازم است که گره نداشته باشد. چوب شما باید جدا از محکم بودن، بایستی بافت ریز، سنگین و با تراکم بالا داشته باشد تا به این ترتیب بتواند تحت ضربه های مغار و چکش سالم بماند و خورد نشود.
مهم است که منبت کاری و کنده کاری ها در جهت رگه های قطعه چوب باشد. - طرح مورد نظرتان را باید با به کمک کاربن روی چوب بزنید و پس از آن اقدام به برش کنید.
(می‌توانید برای افزایش ظرافت کار، طرح خود را پرینت گرفته و به کمک چسب، روی قطعه چوب بچسبانید و برش را شروع کنید.) - بعد از برش دادن طرح روی چوب، قطعه را تا سه چهارم، به کمک فرز انگشتی عمق چوب بتراشید و خالی کنید.
- بعد از خالی کردن سطح چوب، به کمک فرز انگشتی و دیگر ابزار ها، طرح را فرم دهید.
- پس از انجام این مراحل، کار را سمباده کشی کنید و در پایان روغن جلا روی کار بزنید تا به جذابیت آن اضافه شود.
کاربرد و تفاوت فرز انگشتی و مینیاتوری | انواع و راهنما خرید
سبک های مختلف منبت کاری با فرز انگشتی
- منبت کاری معرق: از قطعات مختلف چوبی جهت تکمیل طرح منبت کاری استفاده می‌شود. این قطعات را کنار هم چیده و روی آن ها منبت کاری می‌کنند.
- برجسته نمایی: طرح مورد نظر، از سطح چوب بالا خواهد بوده و برجسته نشان خواهد داده شد. هدف این کار، نمایش طرح اصلی و پنهان کردن زمینه چوب است.
- پیکر تراشی: این سبک بیشتر مربوط به مجسمه سازی است و فرز انگشتی در این رشته کاربرد بالایی دارد.
- منبت مشبک: در این سبک، قسمت هایی از قطعه اصلی جدا شده و روی قسمت باقی مانده طرح منبت کاری زده می‌شود.
بهترین نوع چوب جهت منبت کاری با فرز انگشتی چیست؟
اگر تجربه بالایی در زمینه منبت کاری ندارید، بهترین چوب برای شروع کار، چوب کاج و باس می‌باشد. این چوب ها برای منبت کاری با فرز انگشتی بسیار مناسب بوده، کار روی آن ها راحت است و صدمه کمتری به مغار ها وارد می‌کند.
اما از چوب های سخت جهت منبت کاری با فرز انگشتی، چوب بلوط سفید است که مهارت بالایی نیاز دارد و به افراد مبتدی پیشنهاد نمی‌شود.
آیا آموزش منبت کاری با فرز انگشتی سخت است؟
به طور کلی، منبت کاری با فرز انگشتی کار سختی نیست اما مهارت های اولیه آن نیاز به یادگیری و تمرین دارد و کیفیت فرز انگشتی هم تأثیر مهمی روی کار شما خواهد داشت. روش های متفاوتی برای منبت کاری وجود دارد که طبیعتاً ابزار های مختلفی هم برای آن لازم است اما فرز انگشتی از ثابت ترین ابزارآلات منبت کاری و حکاکی می‌باشد.
آیا یادگیری منبت کاری با فرز انگشتی، هزینه زیادی نیاز دارد؟
هزینه منبت کاری، بسته به نوع قطعات تهیه شده جهت کار و ابزارآلات خریداری شده دارد اما بهتر است در ابتدای کار هزینه کافی انجام شود تا از خسارت های جانبی جلوگیری شود. از این رو از فرز انگشتی با کیفیت مناسب و سری های مختلف استفاده کنید تا از تعمیرات ابزار و آسیب رسیدن به کار شما پیشگیری شود.
نتیجه گیری با ابزارچی
یکی از مهم ترین و کاربردی ترین ابزار ها در حرفه منبت کاری که تهیه آن الزامی است، انواع دستگاه فرز، مخصوصاً فرز انگشتی است. منبت کاران متخصص به کمک این سبک ابزار، قادر به انجام تراش کاری ها مختلف و با ظرافت خواهند بود.
فرز انگشتی که یکی از انواع فرز است، یک وسیله سبک و نسبتاً کوچک است که با اتصال به برق کار کرده و با وجود دقت زیاد این وسیله، کار با آن هم راحت است.
شما به کمک فرز انگشتی و فرز مینیاتوری که یکی از انواع آن است، می‌توانید به طرح منبت کاری، زیبایی و جلا ببخشید تا این هنر با ظرافت بیشتری انجام شود. آموزش منبت کاری با فرز انگشتی، مهارت و کلاس های عملی نیاز دارد تا مهارت شما را بال ببرد اما با این وجود، نکات کلی آموزش منبت کاری با فرز انگشتی توسط ابزارچی در این مقاله به شما ارائه شد که امیدواریم مفید بوده باشد.
سلام ممنون از اطلاعات مفیدی که ارائه فرمودید لطفا بفرمایید برند مورد اعتماد شما برای یک نفر بی تجربه که میخواهد کار را در منزل انجام دهد چیست ؟ سپاسگزارم