با روی کار آمدن دریلها؛ سوراخکاری سطحهای مختلف در کمترین زمان ممکن و به بهترین نحو انجام میشود. مته گردبر یکی از انواع مته است که برای ایجاد سوراخهایی گرد در سطحهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. در کنار متههای گردبر، انواع مختلف دیگری نیز در دسترس هستند، ولی هیچ کدام از آنها ایجاد سوراخهای گرد را مانند متههای گردبر انجام نمیدهند.
البته برای ایجاد سوراخ گرد در سطحهایی با جنس متفاوت باید از متههای مناسب استفاده کنید. در غیر این صورت احتمال شکستن مته یا مناسب نبودن سوراخ ایجاد شده، افزایش مییابد. بر همین اساس ما قصد داریم در این مقاله از وبلاگ ابزارچی به بررسی جزئیات بیشتری از انواع مته گردبر بپردازیم.
راهنمای مطالعه
مته گردبر چیست؟
هر یک از انواع دریل از اجزاء و قسمتهای مختلفی تشکیل میشوند. در این میان مته یک ابزار یا به اصطلاح قطعه تیز و برنده است که عملیات سوراخکاری را انجام میدهد. البته عملکرد تمام اجزاء دریل برای انجام حرکت دروانی مته ضروری است. در صورتی که حتی یکی از اجزاء دریل کار خود را به درستی انجام ندهند؛ مته نمیچرخد و سوراخ، ایجاد نخواهد شد.
از طرفی مته گردبر یکی از متههای کاربردی است که از آن برای ایجاد سوراخهای گرد استفاده میشود. به طور کلی مته گردبر از یک استوانه با لبههای دندانهای تشکیل میشود و ایجاد سوراخ گرد نیز برای انجام کارهای زیر، ضروری است:
- نصب چراغهای توکار مانند چراغهای تزئینی آشپزخانه
- نصب یراق آلاتی مانند قفل درب
- انجام سیم و کابلکشی
- انجام اقدامات تاسیساتی مانند لولهکشی
به این ترتیب بدون ایجاد آسیب به سطح چوبی، فلزی، شیشهای، مصالح ساختمانی و غیره؛ سوراخهایی گرد ایجاد میشوند.
مزایای استفاده از مته گردبر
استفاده از همه ابزارها و تجهیزات فنی دارای یک سری مزایا است. به همین علت در صنایع مختلف چوب، فلز، یو پی وی سی، شیشه بری و غیره از تجهیزات متنوعی استفاده میشود. همانطور که گفتیم انواع مختلف دریل نیز برای سوراخکاری در اندازه، عمق و گستره متفاوت مورد استفاده قرار میگیرند. در این میان استفاده از انواع مته گردبر نیز دارای مزایای نامبرده در ادامه مطلب است:
- کاهش زمان مورد نیاز برای سوراخکاری
- ایجاد سوراخهای گرد و یکنواخت در اندازههای متنوع
- جلوگیری از ایجاد صدمه به سطح مورد نظر
- عدم نیاز به خنک کردن مته حین کار کردن
- سوراخکاری سطحهایی از جنس مختلف
بنابراین برای بهرهمندی از مزایای مته گردبر باید به جنس سطح مورد نظر توجه داشته باشید. به این ترتیب میتوانید با خرید مته گردبر مناسب؛ بدون ایجاد ضررهای مالی ناشی از تخریب سطحهای مختلف، عملیات سوراخکاری را انجام دهید.
مته گردبر از چه موادی ساخته می شود؟
بسیاری از مردم تصور میکنند؛ جنس تمام متههای ساخته شده یکسان است. در واقع اغلب مردم فکر میکنند؛ همه متهها از آهن ساخته میشوند. در حالی که این تصور کاملا اشتباه است. هر یک از انواع مته به ویژه متههای گردبر، جنسهای مختلفی دارند. در غیر این صورت نمیتوان از آنها برای سوراخکاری سطحهای چوبی، فلزی، سنگی، شیشهای یا پلاستیکی استفاده کرد، زیرا جنس مته مستقیما بر نتیجه سوراخکاری سطحهای نرم و سخت تاثیرگذار است. بر همین اساس هر یک از انواع مته گردبر از مواد نامبرده در ادامه مطلب ساخته میشوند:
- الماسه (کاربید تنگستن)
- فولاد کم کربن
- کبالت
- فولاد کربن بالا
- فولاد HSS
توجه داشته باشید موارد نامبرده فقط چند نوع از مواد سازنده متههای گردبر هستند. بنابراین متههایی از جنس دیگر آلیاژها نیز میتوانند کارآمد و مقاوم باشند.
جنس روکش متههای گردبر
بهتر است بدانید فرآیند تولید متههای استوانهای گردبر به استفاده از فولاد پر کربن، کم کربن یا الماسه ختم نمیشود. هر یک از انواع مته گردبر به روکشهایی با جنس مناسب هم نیاز دارند. در غیر این صورت نه تنها تیز بودن لازم را نخواهند داشت، بلکه دچار فرسایش نیز میشوند. به همین علت در ساخت آنها از روکشهایی با جنس مواد زیر استفاده میشود:
- کربن
- تیتانیوم
- اکسید سیاه
- نیترید تیتانیوم
- نیترید کربن و تیتانیوم
فراموش نکنید روکش به کار رفته در ساخت متههای گردبر نیز یکی از عوامل تعیین کننده برای کاربرد مته است. در واقع سوراخکاری سطح چوب، فلز، پلاستیک، شیشه و غیره به استفاده از متههایی با روکش خاص نیاز دارد.
انواع مته گردبر بر اساس شکل دندانه
همانطور که گفتیم متههای گردبر؛ ابزاری تیز و برنده هستند که از یک استوانه دندانهدار تشکیل میشوند. این استوانه به کمک نیروی دریل به گردش در میآید و به واسطه دندانههایی که دارد، سوراخهای گرد را ایجاد میکند. دندانههای مته گردبر نیز یکی از شکلهای زیر را دارند:
1. مته گردبر دندانه اره ای
لبههای استوانه مته گرد بر در این مدل دارای دندانههایی با زاویه کمتر از 90 درجه هستند. دندانههایی تیز که عملیات سوراخکاری را در مدت زمانی بسیار کم انجام میدهند. از طرفی به دلیل وجود دندانهها سوراخکاریهای عمیق هم انجام میشوند.
2. مته گرد بر دندانه دایره ای یا مربعی
لبههای دندانه در این نوع مته گرد بر، پهن یا به اصطلاح عریضتر هستند. به همین علت عنوان دندانه دایرهای یا مربعی به آنها نسبت داده شده است. بهتر است بدانید سوراخکاری خاصی توسط این نوع مته گردبر انجام نمیشود، بلکه از آن برای پرداخت سطحهای مختلف یا برش در سرامیک و موارد این چنینی استفاده خواهد شد.
انواع مته گردبر بر اساس کاربرد
هر یک از انواع متههای گردبری که تا به حال تولید شدهاند دارای دندانههایی با شکل، جنس و روکش متفاوت هستند. به همین علت هر یک از آنها برای سوراخکاری در سطحهای مختلف کاربرد دارند. در واقع از مته گردبری که برای سوراخکاری سرامیک استفاده میشود؛ نمیتوان برای ایجاد سوراخ در فلز استفاده کرد. بر همین اساس انواع مته گردبر از لحاظ کاربرد شامل موارد نامبرده در ادامه مطلب هستند:
1. مته گردبر استیل
برای ایجاد سوراخهای گرد بر روی سطحهایی از جنس استیل؛ از مته گردبر استیل استفاده میشود. این مته روکشی از جنس الماسه و دندانههایی تقریبا مربعی شکل دارد. توجه داشته باشید برای استفاده از این نوع مته باید سرعت حرکت و گردش مته را با در نظر گرفتن میزان سختی سطح، تنظیم کنید.
2. مته گردبر آهن
با توجه به اینکه سطحهایی از جنس آهن دارای مقاومت بالایی در برابر سوراخکاری هستند؛ باید از متههایی با جنس فولاد پر کربن استفاده شود. در غیر این صورت نه تنها سوراخهایی گرد ایجاد نمیشوند، بلکه مته نیز آسیب میبیند. فراموش نکنید برای ایجاد سوراخ در سطحهای سختی مانند آهن باید گردش مته را در دور کم تنظیم کنید.
3. مته گردبر متغیر
اگر قصد استفاده از مته گردبر برای ایجاد سوراخهایی با قطر متفاوت دارید؛ مته گردبر متغیر یک انتخاب مناسب است. بازوهای این نوع مته، متحرک هستند و به همین علت قابلیت تنظیم و تغییر قطر سوراخها را دارند. نکته مهمی که در این مورد وجود دارد؛ کارآمد بودن متههای گردبر متغیر برای ایجاد سوراخ در سطحهای نرم است.
4. مته گردبر MDF
امروزه دکوراسیون قسمتهای مختلفی از خانهها، دفاترکار و غیره با استفاده از ورقههای ام دی اف تکمیل میشوند. برای ایجاد سوراخ گرد در سطحهایی از جنس ام دی اف نیز از مته گردبر ام دی اف استفاده میشود. دندانههای این مته؛ تیز، بسیار برنده، ارهای و از جنس فولاد هستند. به این ترتیب سطح MDF در کمترین زمان ممکن و به بهترین نحو از طریق این نوع مته سوراخ میشود.
5. مته گردبر سرامیک
همانطور که گفتیم از متههای گردبر برای انجام کارهای تاسیسات و لولهکشی، سیم و کابلکشی نیز استفاده میشود. برای انجام این اقدامات هم به ایجاد سوراخهایی در سطح سرامیک نیاز است. به همین علت از مته گردبر سرامیک استفاده میشود تا بدون ایجاد شکستی در سرامیک، سوراخها شکل بگیرند.
متههای گردبر سرامیک نیز دارای پوششی از جنس الماسه هستند تا با ظرافت بیشتری، سوراخها را ایجاد کنند. لازم به ذکر است این نوع از متههای گردبر دارای دندانههای تیز و ارهای نیستند، بلکه دندانههایی تقریبا مربعی، ولی بسیار کوچک دارند.
6. مته گردبر چوب
متههای گردبر چوب شباهت بسیار زیادی به مته ام دی اف دارند. با این تفاوت که مته گردبر چوب؛ سوراخهای عمیقتری را ایجاد میکند. لازم به ذکر است برای جلوگیری از شکستن و ایجاد براده در سطحهای چوبی، دندانههای مته گردبر چوب؛ اره ای، زاویه دار و بسیار تیز هستند.
7. مته گردبر گرانیت و سنگ
سطحهای گرانیتی و سنگی نیز سخت و مقاوم هستند. از طرفی در برابر فشارهای غیر اصولی و استفاده از متههای نامناسب دچار شکستگی میشوند. بنابراین برای سوراخکاری این سطحها از مته گردبر گرانیت و معمولا با سر الماسه استفاده میشود. دندانههای این نوع مته نیز ساختاری مربعی شکل و فارغ از زاویههای تیز و 60 درجه دارند.
8. مته گردبر پلاستیک
توجه داشته باشید برای ایجاد سوراخهای گرد در سطحهای پلاستیکی نیز از مته گردبر دستی استفاده میشود. برای سوراخکاری این سطحها به اعمال فشار بسیار زیاد نیاز نیست و از طرفی پلاستیک حساسیت چندانی در مقابل شکستگی با مته ندارد. به همین علت از متههای ساده و دستی برای ایجاد سوراخ در سطحهای پلاستیکی ایجاد میشود.
9. مته گردبر بتن
برای ایجاد سوراخهای گرد در سطحهای بتنی باید از متههای گردبر بتن استفاده کنید. جنس این متهها از فولاد پر کربن است و به همین علت مقاومت بسیار زیادی دارند.
10. مته گردبر شیشه
شیشه نیز جزء سطحهای حساس به فشار و ضربه است. به همین علت برای سوراخکاری شیشه از مته گردبر با جنس الماسه استفاده میشود. ظرافت سوراخکاری با متههای الماسه بسیار بالاست. به همین علت از ایجاد صدمات فیزیکی به سطحهای مورد نظر جلوگیری میکنند. لازم به ذکر است دندانه متههای گردبر شیشه نیز ارهای نبوده و حالتی صاف و یکنواخت دارند، ولی در عین حال بسیار تیز و برنده هستند.
انواع محور مته گردبر
محور یک قطعه فلزی است که مته را به سایر قسمتهای دریل متصل میکند. به این ترتیب شرایط برای وارد شدن نیروی چرخشی دریل به مته و سوراخکاری فراهم میشود. از طرفی متههای گردبر دارای انواع مختلفی از محور هستند. به همین علت میتوان انواع مته گردبر را از نظر محور آنها در یکی از دستههای نامبرده در ادامه مطلب قرار داد:
1. مته گردبر با محور جدا شونده
بدون شک در حوزههایی مانند صنایع چوب، فلز، شیشه، پلاستیک و غیره همواره سوراخهایی با قطر ثابت ایجاد نخواهند شد. به همین علت متههایی با اندازه مختلف تولید میشوند. بر همین اساس دستهای از محورهای مته گردبر نیز به صورت جدا شونده طراحی شدهاند. به این ترتیب امکان اتصال مته با اندازههای مختلف توسط یک محور به دریل فراهم میشود.
2. مته گردبر با محور ثابت
در کنار انواع مختلفی از متههای گردبر با محور جدا شونده، محورهای ثابت نیز در دسترس هستند. این محورها فقط برای استفاده از یک نوع مته گردبر با اندازهای مشخص قابل استفاده هستند. بنابراین نمیتوان از متههای متفاوت با یک محور ثابت حین سوراخکاری استفاده کرد.
بهتر است بدانید بر اساس یکی دیگر از دسته بندیهای مربوط به محور مته گردبر؛ محورهای کوچک و بزرگ در اندازههای مختلف نیز در دسترس هستند.
نکات مهم در استفاده از مته گردبر
متههای گردبر نیز مانند سایر متهها؛ قابلیت سوراخکاری دارند. به همین علت در صورت عدم رعایت نکات ایمنی و حرفهای میتوانند صدمات جدی را به تکنسینها وارد کنند. از طرفی به واسطه عدم رعایت یک سری از نکات؛ امکان ایجاد آسیب به سطحهای مورد نظر نیز وجود دارد. به همین علت بهتر است حین کار با انواع مته گردبر به نکات نامبرده در ادامه مطلب توجه کنید:
- سرعت گردش مته را متناسب با جنس سطح مورد نظر تنظیم کنید.
- متههایی با جنس مناسب را برای ایجاد سوراخ در سطحهای چوبی، فلزی، پلاستیکی و غیره انتخاب کنید.
- از تیغههای فرسوده و دارای شکستگی برای سوراخکاری استفاده نکنید.
- مته را پس از اتمام کار به خوبی و با احتیاط تمیز کنید.
- حین سوراخکاری مراقب دستهایتان باشید و دست خود را نزدیک مته قرار ندهید.
- برای افزایش تمرکز حین کار از دسته کمکی استفاده کنید.
- از درست قرار گرفتن مته در جای خود و اتصال کامل به محور دریل مطمئن شوید.
به این ترتیب میتوانید به بهترین نحو، عملیات سوراخکاری را انجام دهید.
نکات مهم در خرید انواع مته گردبر
با توجه به اینکه انواع مختلفی از متههای گردبر تولید میشوند و سطحهایی از جنس متفاوت نیز برای سوراخکاری در دسترس هستند؛ برای خرید مته گردبر باید به چند نکته مهم توجه کنید. در غیر این صورت نه تنها متههای گردبر خریداری شده کارایی مناسبی ندارند، بلکه باعث ایجاد ضررهای مالی و صدمات جسمی نیز خواهند شد. بنابراین هنگام خرید ابزار مانند متههای گردبر بهتر است به نکات نامبرده در ادامه مطلب توجه کنید:
- انواع مختلف متههای گردبر را به خوبی بشناسید.
- به کاربرد و جنس هر یک از انواع مته توجه کنید.
- کاربرد متههای گردبر را با جنس سطح مورد نظر خود مقایسه کنید.
- اندازه متههای گردبر را نیز در نظر بگیرید.
- توجه به نوع محور مته و دریل نیز اهمیت دارد.
- در نظر گرفتن برند تولید کننده مته هم به داشتن یک انتخاب بهتر، کمک میکند.
- تناسب قیمت مته با کیفیت آن هم از جمله مهمترین نکات در خرید متههای گردبر است.
بدون شک کیفیت ساخت ابزارهایی مانند مته گردبر بر نتیجه انجام کارهای فنی تاثیر به سزایی دارد. به همین علت نباید از هر متهای برای انجام کارهای فنی استفاده کنید.
در پایان
سوراخکاری یکی از اقدامات مهم و ضروری در صنایع چوب، فلز، یو پی وی سی، شیشه و غیره است. به طور کلی برای انجام اغلب کارهای فنی به ایجاد سوراخهای مختلف هم نیاز است. در حال حاضر سوراخکاری به کمک انواع مختلف دریل و به طبع متههای گوناگون انجام میشود. در این میان انواع مته گردبر هم برای ایجاد سوراخهای گرد مورد استفاده قرار میگیرند.
ایجاد سوراخهای گرد نیز برای انجام کارهای مربوط به نورپردازی، لولهکشی، سیمکشی و غیره اهمیت دارد. بنابراین انتخاب متههای گردبر مناسب یکی از مهمترین موضوعات مربوط به سوراخکاری و استفاده از دریل است. با توجه به تنوع گسترده متههای گردبر و سخت شدن فرآیند انتخاب؛ میتوانید از توضیحات محصولات سایت ابزارچی استفاده کنید.
دست همه دست اندرکاران و سازندههای ابزارهای پیشرفته درد نکنه
از در اختیار گذاشتن اطلاعات متشکرم ولی حداقل عکس نمونه های مختلف آنرا هم به صورت مجزا در زیر هر کدام از انواع مختلف قرار میدادید تا به صورت دیداری و تشخیص آن در هنگام خرید گزارشتان کاملتر میشد .
هنگام کار با مته های الماسه روی سطح شیشه و سرامیک و سنگ قطره چکانی آب بریزید و هر از گاهی مته را از سطح جدا کنید تا آب به زیر سطح برسد و سر متهها خنک شود در پایان کار مته رو بشویید و سریع خشک کنید تا زنگ نزنه